STAN ZAKWASZENIA UŻYTKÓW ROLNYCH W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM
Zakwaszanie się gleb wymienia się w ostatnich latach, jako jedno z głównych zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania gleb. Duże zakwaszenie jest również jednym z najważniejszych czynników limitujących produkcję roślinną w Polsce. O dużym udziale gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych w naszym kraju decydują zarówno warunki glebowo-klimatyczne, jak również działalność człowieka.
W ocenie stanu zakwaszenia gleb wykorzystuje się test pH w powiązaniu z kategorią agronomiczną gleby. Na podstawie odczynu pH w KCl gleby dzieli się na 5 klas: bardzo kwaśne, kwaśne, lekko kwaśne, obojętne i zasadowe. Na podstawie wartości pH oraz kategorii agronomicznej gleby ocenia się potrzeby wapnowania w pięciostopniowej skali: konieczne, potrzebne, wskazane, ograniczone i zbędne.
Według aktualnych badań okręgowych stacji chemiczno-rolniczych, udział gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych, osiągając wartość 41%, dominuje nad pozostałymi wskaźnikami agrochemicznymi gleb użytków rolnych województwa warmińsko-mazurskiego. Najwięcej gleb o najwyższym stopniu zakwaszenia stwierdzono w powiatach: braniewskim (69%), lidzbarskim (55%) i nidzickim (50%). Najmniejszym udziałem takich gleb charakteryzowały się powiaty giżycki i olecki (poniżej 20%). Wyniki badań zakwaszenia gleb w zależności od sposobu ich użytkowania (rys. 1) wskazują na większy udział gleb najsilniej zakwaszonych na użytkach zielonych (54%) w porównaniu z gruntami ornymi (39%). Należy zaznaczyć, że powierzchnia gleb użytków zielonych objęta badaniami agrochemicznymi jest znacznie mniejsza niż powierzchnia gruntów ornych i stanowi zaledwie 10% badanych gleb.
Przeprowadzone badania wskazują, że ok. 34% gleb gruntów ornych i użytków zielonych województwa charakteryzuje się potrzebami wapnowania w stopniu koniecznym i potrzebnym (pilnie wymaga wapnowania), a na ok. 20% gleb wapnowanie jest wskazane.
Rysunki 3 i 4 przedstawiają udział gleb w poszczególnych klasach odczynu oraz potrzeb wapnowania, natomiast mapki 1 i 2 przestrzenne zróżnicowanie procentowego udziału próbek gleb o odczynie bardzo kwaśnym i kwaśnym na gruntach ornych i użytkach zielonych województwa.
