BADANIE GLEBY W OGRODACH DZIAŁKOWYCH I PRZYDOMOWYCH
Wiedza na temat odczynu i zasobności gleby w ogrodzie to droga do uzyskania lepszych plonów warzyw i owoców oraz cieszących pięknym wyglądem i estetyką roślin ozdobnych, a także gęstych, soczyście zielonych trawników.
Odczyn to ważny i podstawowy wskaźnik żyzności gleby, niestety często bagatelizowany przez działkowców i ogrodników. Przy odpowiednim pH gleby, rośliny nie tylko lepiej rosną, ale i estetyczniej wyglądają. Doprowadzenie do odpowiedniego odczynu gleby przed sadzeniem/siewem roślin to pierwszy krok do optymalnego odżywienia roślin. W glebie o nieodpowiednim odczynie utrudnione jest pobieranie składników pokarmowych przez rośliny, nawet jeżeli ich poziom w glebie jest optymalny rośliny mogą wykazywać objawy niedoborów, a także nieprawidłowości we wzroście i rozwoju.
Tabela 1. Wyniki badań wykonanych w laboratorium OSChR w Olsztynie – próbka gleby pobrana z trawnika.
Cel analizy: wyjaśnienie złego stanu roślin, ustalenie nawożenia pogłównego
Parametry | pH
w H2O |
Zasolenie w g/dm3 | N-NO3
azot azotanowy |
P fosfor | K potas | Ca wapń | Mg
magnez |
Cl
chlor |
Zawartość w mg/dm3 gleby | ||||||||
Wyniki analizy | 7,79 | 0,07 | 2 | 161 | 72 | 3925 | 96 | 4,0 |
Ocena | nieodpo-wiednie | nieszkodliwe | niska (niedobór) | wysoka (nadmiar) | niska (niedobór) | wysoka (nadmiar) | optymalna | nieszko-dliwa |
Zalecenie nawozowe (fragment): „…Wyniki analizy (tab. 1) wskazują na stanowczo za wysoki odczyn dla trawników. Przy wysokim pH składniki pokarmowe są słabo pobierane przez korzenie. W warunkach wysokiego odczynu również część składników ulega uwstecznieniu i tym samym staje się niedostępna dla roślin. W takiej sytuacji trawy mają słabo rozwinięty system korzeniowy i są niedostatecznie odżywione. Porost traw słabnie, nie krzewią się i w konsekwencji następuję ich żółknięcie i wypadanie (mgr inż. Sandra Samsel OSChR w Olsztynie)…”
Dla większości roślin ogrodniczych uprawianych w gruncie oraz uprawianych w szklarniach z zastosowaniem podłoży tradycyjnych optymalne pH wynosi 6,0-6,5. Poszczególne gatunki jednak różnią się wymaganiami w stosunku do odczynu.
- zalecane pH dla upraw warzywnych,
- zalecane pH dla roślin ozdobnych,
- zalecane pH dla roślin sadowniczych.
Z danych stacji wynika, że znaczna część badanych gleb z ogrodów działkowych i przydomowych jest przewapnowana (pH tych gleb często osiąga wartość 8,0, a poziom wapnia przekracza 3000 mg Ca/dm3 gleby). Na takich stanowiskach niewiele roślin ma szanse na normalny wzrost i wydanie plonu, a rośliny ozdobne często chorują. Na glebach przewapnowanych zmniejsza się dostępność dla roślin fosforu i większości mikroelementów. Na częściach nadziemnych roślin, zwłaszcza na liściach pojawiają się chlorotyczne przebarwienia, a na trawnikach (podobnie jak na glebach zbyt kwaśnych) mchy.
GLEBY NALEŻY WAPNOWAĆ TYLKO WTEDY, GDY WSKAZUJĄ NA TO WYNIKI ANALIZY GLEBY, |
Tabela 2. Wyniki badań wykonanych w laboratorium OSChR w Olsztynie – próbki gleby pobrane z 1-rocznego sadu czereśniowego.
Cel analizy: wyjaśnienie złego stanu roślin, ustalenie nawożenia pogłównego
Kategoria agronomiczna gleby/warstwa | Kwasowość | Zawartość składników przyswajalnych w mg na 1 kg gleby i ocena | Stosunek K:Mg i ocena | |||||||
pH w KCl | Odczyn | Fosforu | Potasu | Magnezu | ||||||
P | ocena | K | ocena | Mg | ocena | |||||
lekka/0-20 cm | 6,4 | lekko kwaśny | 237 | wysoka | 124 | wysoka | 146 | wysoka | 0,8 | bardzo niski |
lekka/20-40 cm | 6,0 | lekko kwaśny | 150 | wysoka | 145 | wysoka | 109 | wysoka | 1,3 | niski |
Zalecenie nawozowe (fragment): „…. Otrzymane wyniki wskazują na przenawożenie. Skutkiem czego może być sytuacja występująca jak przy niedożywieniu roślin. W takiej sytuacji część składników jest blokowana i nie przyswajana przez rośliny. Zbyt duża ilość fosforu w glebie wpływa na występowanie niedoborów potasu, cynku i żelaza. Ponadto zbyt intensywne wapnowanie dolomitem może prowadzić do zachwiania równowagi między potasem a magnezem oraz wystąpienia niedoborów potasu. Intensywne wapnowanie oraz stosowanie zbyt wysokich dawek NPK w sadach powoduje występowanie niedoborów boru. Objawia się to słabym zawiązywaniem owoców, zniekształceniem zawiązków owocowych i owoców, owoce są drobne, często ze skorkowaceniami oraz spękaniami (dr inż. Anna Kulczycka OSChR w Olsztynie )…..”
Analiza gleby jest konieczna przed założeniem uprawy, a także, gdy obserwujemy nieprawidłowości we wzroście i rozwoju roślin w uprawach już istniejących, ale bezwzględnie przed zastosowaniem środków zaradczych typu wapnowanie czy nawożenie.
Wyniki analiz pokazują, że w ogrodach często występują różne nieprawidłowości, wynikające głównie z błędów w nawożeniu. Jednym z podstawowych błędów jest zbyt intensywne wapnowanie, zwłaszcza wapnem magnezowym, co wiąże się dodatkowo z wprowadzaniem do gleby zbędnych lub zbyt dużych dawek magnezu. Stosowanie nawozów bez znajomości zasobności gleby na tzw. „oko” i często zupełnie bez potrzeby ma wiele negatywnych skutków i generuje niepotrzebne koszty. Nawożenie mineralne należy stosować po to, żeby uzupełnić niedobory składników pokarmowych w glebie.
Pobieranie próbek ogrodniczych
Zapraszamy do Okręgowej Stacje Chemiczno-Rolniczej w Olsztynie, oferujemy badania gleb, ziem i podłoży ogrodniczych oraz fachowe doradztwo nawozowe dla upraw sadowniczych i warzywniczych, a także trawników i roślin ozdobnych.